University Research Base

TILSHUNOSLIKDA SUN’IY INTELLEKT VA TIL MODELLARINING AHAMIYATI VA TADQIQI (O‘ZBEK VA INGLIZ TILLARIDA)

Dilyorjon Solidjonov

Qo‘qon davlat pedagogika instituti magistranti

Keywords: Sun’iy intellekt, katta til modellari, lingvistika, semantika, avtomatik tarjima, til tahlili, o‘zbek tili, texnologiyalar.

---

Abstract

Ushbu maqolada sun’iy intellekt (SI) va katta til modellari (KTM) ning tilshunoslikda tutgan o‘rni va ahamiyati o‘rganilgan. KTM’lar orqali tilni avtomatlashtirilgan tarzda o‘rganish va lingvistik tahlil qilish imkoniyatlari ko‘rib chiqilgan, shu bilan birga, ushbu modellar yaratgan matnlarning grammatik va semantik xususiyatlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, KTM’lar ko‘plab tillar, jumladan o‘zbek tilida hali to‘liq moslashtirilmagan bo‘lsa-da, ular tilshunoslik jarayonlarida katta yutuqlarni taqdim etmoqda. Biroq, bu modellar semantik noaniqlik va grammatik murakkablikni keltirib chiqarishi mumkin. Kelajakda sun'iy intellekt texnologiyalarining yanada mukammallashtirilishi bu sohada yangi imkoniyatlarni ochishi kutilmoqda.

---

References

Ahmad, S. (2024). Interplay Between Linguistics and AI.

Cope, B., & Kalantzis, M. (2024). A multimodal grammar of artificial intelligence: Measuring the gains and losses in generative AI. Multimodality & Society, 4(2), 123-152.

Markowitz, D. M., Hancock, J. T., & Bailenson, J. N. (2024). Linguistic markers of inherently false AI communication and intentionally false human communication: Evidence from hotel reviews. Journal of Language and Social Psychology, 43(1), 63-82.

Lyre, H. (2024). " Understanding AI": Semantic Grounding in Large Language Models. arXiv preprint arXiv:2402.10992.